In 1668 begon de ontwikkeling van de buitenplaats Persijn. Sophia van Vermeer, de weduwe van Adriaan van Persijn (1610-1655) kocht gronden ten noorden en ten zuiden van de Achterweteringsedijk.
(...) ‘Wij hebben bij onderzoek voor onze restauratie een landkaart uit 1830 gevonden. Daar waren de oude tuinen ingetekend en die bleken oorspronkelijk zo’n 10 Ha groot te zijn’. Het onderzoek was nodig om in november 2020 van de gemeenteraad groen licht voor de restauratie van de buitenplaats te krijgen.
De Vierklank (27 Oktober 2021)
Na een unanieme stemming in de gemeenteraad, is in februari 2021 het nieuwe bestemmingsplan in werking getreden waarmee onze plannen duurzaam en toekomstbestendig kunnen worden uitgevoerd.
In 2020 hebben wij Hoeve Persijn met in totaal 10 hectare aan weidegrond bijgekocht. Gezien het belang van een biologische agricultuur, dragen wij mede op deze manier bij aan een gezonde omgeving.
In 2019 hebben wij 5 hectare weiland aan de noordkant bijgekocht. Hoewel dit bij aankoop weidegrond was, hoorde het oorspronkelijk bij de tuinen van het landgoed. De tuinen kunnen nu worden teruggebracht tot het originele ontwerp.
In 2017 zijn wij eigenaar geworden van het landgoed. Wij hebben ons tot doel gesteld om het landgoed en de tuinen in de oorspronkelijke staat te restaureren. Hierin nemen wij het originele ontwerp van Hendrik Copijn als leidraad.
In 1992 is een start gemaakt met een eerste poging tot restauratie. Deze restauratie is niet conform originele ontwerpen gedaan.
Sinds 1982 werd het huis gebruikt door het Orthopedagogisch Project Leefeenheden, later Lijn 5 genaamd.
Na de zwarte jaren, verkrijgt Stichting De Opbouw in 1956 het eigendom van Landgoed Persijn. Het park is rond het huis nog enigszins gewijzigd. Er zijn borders aangelegd In het grote gazon. Een aantal jaar later wordt circa 10 hectare landbouwgrond verkocht aan de toenmalige pachter.
Tijdens verkenningsvluchten door de Britse Royal Air Force op 3 februari 1945 worden er foto's van de omgeving gemaakt.
Tijdens een razzia op zondag 14 januari 1945 doken en aantal buurjongens onder in een gierput achter het koetshuis van huize Persijn.
"Het doel van den dag was het "Meisjeskamp Persijn". In dit kamp, dat te Maartensdijk, onder de rook van Utrecht gelegen is, zou ik een paar uren mee mogen leven met de arbeidsmeisjes en in de gelegenheid gesteld worden haar werk te aanschouwen! (...)"
Nederlandsch Vrouwenleven (Nummer 10, 1943)
In juli 1943 bezocht rijkscommissaris Seyss-Inquart de plaatselijke afdeling van de door hem opgerichte Nederlandsche Arbeidsdienst (NAD). Daarbij bezoekt hij de 'arbeidsmeisjes' die op Persijn verbleven.
Het is onbekend in exact welke mate, maar dat Landgoed Persijn kort voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog is leeggeroofd en uitgewoond, is evident. Dit is letterlijk van toepassing op het Landhuis. Verder worden de paardenstal, de koetsierswoning, de kassen en de orangerie gesloopt. De resterende boomgaard wordt omgevormd tot grasland. De resterende vijverpartijen worden gedempt en omgezet naar weilanden.
De familie van Hengst blijft eigenaar tot 1919. In dat jaar verkrijgt een houthandelaar het eigendom van Landgoed Persijn. Illegaal wordt een groot deel van het bos gekapt en wordt onherstelbare schade aangericht.
"Belangrijk Openbare Verkooping wegens sterfgeval. Zaterdag 21 Juni 1913, des namiddags te één uur, is Notaris H.J. Besier te Utrecht voornemens in het Lokaal voor openbare Verkoopingen Achter St. Pieter No. 18, te Utrecht, publiek te veilen: Het aangenaam en rustig gelegen Landgoed 'Persijn'"
Algemeen Handelsblad (08-06-1913)
"Heden overleed te Maartensdijk mijn hartelijk geliefde zwager (...)"
Het Vaderland (11-03-1912)
Ansichtkaart, datering tussen 1910-1915
"Mr. W.N.J. VAN HENGST, Huize Persijn, Maartensdijk, Provincie Utrecht, verlangt met 1 November e.k. een bekwaam Huisknecht voor Noodhulp of Vast. P.G., boven de 20 jaren oud."
Het Nieuws van den Dag (24-08-1903)
"Mevrouw VAN HENGST, te Maartensdijk, nabij Utrecht, 'Huize Persijn', verlangt 1 Mei e.k. eene bekwame KEUKENMEID, genegen eenig Huiswerk te verrichten. P.G., liefst boven de 25 jaren."
Het Nieuws van den Dag (13-02-1902)
Topografische kaart (1892) met de oude landschappelijke aanleg. Opmerkelijk zijn de brede zichtas in zuidelijke richting en de laan die vanaf het gazon naar het noorden loopt, parallel aan de Tolakkerweg, de huidige Kon. Wilhelminaweg.
In dit jaar wordt het landhuis gesloopt. Op dezelfde plaats wordt het landhuis gebouwd zoals we dit momenteel kennen. De sloop en bouw wordt uitgevoerd door architectenbureau Wentink en tegelijk met de bouw van het landhuis wordt ook een orangerie, een koetsierswoning en een stalling gebouwd.
In 1876 is Hendrik Copijn betrokken bij een herontwerp van Landgoed Persijn. Bij deze modernisering zijn belangrijke delen van de oude aanleg gehandhaafd, zoals de grote slingervijver, een groot deel van de laan langs de slingervijver, het vijvertje met de kronkelsloot bij het huis en de oprijlaan. Aan de oostkant is het bos onderbroken om een ruime zichtlijn te creëren. De zichtlijn naar het zuiden is versmald, waardoor het uitzicht meer dan vroeger gefocust is op de Utrechtse Domtoren. Aan de noordkant, waar een groot deel van de slingervijver is verdwenen doordat de percelen in grasland zijn veranderd, heeft men de vijver beëindigd door een smaller wordende kronkelende sloot naar het westen aan te leggen. Kenmerkend voor ontwerpen van Hendrik Copijn is het gebruik van vele verschillende voor die tijd exotische bomen. Boomgroepen van paardenkastanje, rode beuk, groene beuk en eik geven het park allure, aangevuld met parkbomen als mammoetboom, treurbeuk en enkele naaldbomen. Zeer monumentaal is de grote groep rode beuken aan de oostkant van de slingervijver.
"Verkooping op Persijn en andere plaatsen in de Achterwetering, gemeente Maartensdijk, op den 7. November 1854, van zwaar EIKEN, ELZEN en ESSCHEN HAKHOUT, zware WILGEN, ESSCHEN en SPARREN BOOMEN, geschikt voor Werkhout..."
Utrechtsche provinciale en stads-courant (27-10-1854)
In 1849 wordt het tuinmanshuis gebouwd. Het tuinmanshuis is heden ten dage voor voorbijgangers te herkennen als het huis dat het meest dichtbij de Achterweteringseweg is gesitueerd.
Het in 1810 gebouwde landhuis wordt verbouwd. Belangrijk onderdeel van deze verbouwing is dat het landhuis vergroot wordt, en daarmee meer oppervlakte in beslag neemt.
In een direct naast het landhuis gelegen stal breekt brand uit en deze brandt tot de grond toe af. Een nieuwe stal wordt een eind verder achter het landhuis gebouwd.
Door de aankoop van nieuwe gronden groeit het bezit naar 39 morgen en 165 roeden (ca 36 hectare). De landerijen strekken zich in noordelijke richting uit tot het Gooi. Verder naar het noorden liggen bossen en weilanden. Het parkbos krijgt lokaal de bijnaam “Hengstebos”, naar de familienaam van de eigenaar.
De oorspronkelijke boerenhofstede wordt gesloopt en omgebouwd door het eerste landhuis. Net als meerdere buitenplaatsen in de omgeving wordt een plek voor de bouw uitgekozen die relatief ver van de weg af is.
Volgens archieven van de familie van Hengst uit de periode 1900-1920 is tussen 1781 en 1786 “deze plaats tot eene Buitenplaats is aangelegd geworden, met hakhout en opgaande bomen beplant”. De ideeën voor deze landschapsstijl sluiten aan bij de reeds sinds ca. 1720 in Nederland toegepaste natuurlijk slingerende padenpatronen in hakhoutbossen.
Hendrik Jacob van Hengst erft Persijn in 1767 en vergroot het oppervlakte van Persijn tot 26 morgen en 165 roeden. Dit komt naar schatting neer op 25 hectare. 'Morgen' en 'roeden' zijn oude oppervlaktematen, waarbij moet vermeld worden dat dit per regio verschilt. Zo is volgens bronnen een Biltse morgen omgerekend 0,92 hectare, terwijl een Gooise morgen 0,96 hectare is. Over het algemeen vormen 600 roeden 1 morgen.
De bouw van ‘Het Jagershuis’, ook bekend als ‘De rustende Jager'. Deze herberg werd in 1749 gebouwd langs het jaagpad van de vaart van Maartensdijk naar Utrecht en werd voornamelijk als rustplaats gebruikt door arbeiders die werkten in de trekvaart.
De familie van Hengst erft in 1721 Persijn en wordt daarmee eigenaar van de buitenplaats. Deze familie laat hofstede Persijn tot een riante buitenplaats verbouwen.
Sophia van Vermeer, de weduwe van Adriaan van Persijn (1610-1655) begint met het aankopen van gronden ten noorden en ten zuiden van de Achterweteringsedijk. Waarschijnlijk gaat het in eerste instatie om een boederij met bijbehorende landerijen. Aanvankelijk heeft de boerderij vermoedelijk als tijdelijk buitenverblijf van de familie gediend en zal er een herenkamer zijn geweest.